1-DONDURUCUDA YİYECEKLERİN SAKLANMASI
Yiyeceklerin derin dondurucuların içine çok iyi yerleştirilmesi gerekir.Derin dondurucuların en etkin kullanımı tam dolu oldukları zamandır.Ancak havanın gıdalar arasında dolaşmasına elverecek boşluklar olmalıdır.
Elektrik kesilirse içi oldukça dolu olan dondurucuyu asla açmayın.Bu şekilde yiyeceklerinizi 48 saate kadar 0 derecede muhafaza edebilir.Ancak derin dondurucu nispeten boş ise bu süre 24 saate düşer.Bu yüzden bulunduğunuz yerde elektrik kesintisi fazla oluyorsa ve derin dondurucunuz da boşluklar varsa, bunu buz torbalarıyla doldurabilirsiniz.
Derin dondurucuda saklama kabı olarak cam şişeleri (özellikle ağzı dar olanları) kullanmayın.Çünkü donunca genleşen sıvılar, camın kırılmasına sebep olur.
Derin dondurucuda plastik torbalar -içindeki hava iyice alınıp ağzı bağlandıktan sonra- en iyi saklama koşullarını sağlar.
Dondurduğunuz gıdaların üzerine tarih atın ve en önce tarihli gıdayı en öne koyarak düzgünce sıralayın
Yağlar proteinlerden ve karbonhidratlardan daha geç donar ve dondurucuda saklama ömürleri daha kısadır.Bu nedenle uzun süre (1 sene) saklamayı düşündüğünüz yağlı etlerinizi fazla yağlarından temizlemek dondurucudaki ömrünün daha sağlıklı ve uzun olmasını sağlar.Porsiyonlara ayırıp saklamada önemlidir çünkü çözünmüş gıdaların tekrar dondurulması sağlıksızdır.En güzeli pişirmede kullanacağınız kadarını plastik torbalara koyarak saklamaktır ( 2-3 ay kadar).
Pişirdiğiniz yemeği donduracağınızı önceden biliyorsanız,çok fazla baharat kullanmamaya özen gösterin.Çünkü baharat tadları keskinleştirir.
Fındık,fıstık gibi kuruyemişler ağzı iyice kapatılarak(buzdolabı poşeti),dondurucuda 8 aya kadar muhafaza edilebilir.
Meyveleri küçük parçalar halinde dondurun çünkü daha çabuk donar.Meyveler donarken genleşitiklerinden donduracağınız poşette boşluk bırakın
Kızartılmış yada pane edilmiş yiyecekleri dondurmaktan kaçının.Çünkü bu gıdalar çözününce plastik gibi olurlar onun yerine haşlama metodunu kullanmak daha sağlıklı ve lezzetlidir.
Haşlama yönteminde süre oldukça kısadır.Haşladığınız sebzeleri hemen suya atıp(buzlu su )soğutun ve kağıt havlular yardımıyla kurutun .Soğutma işlemini ne kadar çabuk yapar ,dondurucuya yerleştirirseniz vitamin kaybıda o kadar az olur.
Bazı sebzeleri haşlama süreleri:
LAHANA(doğranmış):1,5 dk
HAVUÇ:3-5 dk.
MISIR:4-8 dk.
PATLICAN:4 dk.
YEŞİL FASULYE:2-3 dk.
BEZELYE :2-3 dk.
KABAK:1 dk.
SOĞAN,ISPANAK:2 dk.
KARNABAHAR,KEREVİZ,BİBERLER:3 dk.
2-BUZDOLABINDA YİYECEKLERİN SAKLANMASI
Ev koşullarında yiyeceklerin büyük bir kısmı buzdolabında saklanır.fakat gıdaların son kullanma tarihleri buzdolabında saklamada çok önemlidir.
Ambalajı açılmış şarküteri ürünleri (salam,sosis,sucuk.vb..) buzdolabında 3 gün tutabiliriz. 3 gün içi,nde tüketilmeyecekse dondurucuya atarak bu süreyi 6 aya kadar uzatabiliriz.
Süt ve süt ürünleri,ambalajı açıldıktan sonra üzerlerinde mikroorganizmaların çok çabuk üremesi sebebiyle mümkün olan en kısa sürede tüketilmelidir.süt ,kışın 2-3 gün ,yazın 1 gün içinde tüketilmelidir.Yoğurt 1-2 hafta ekşimeden saklanabilir.Peynir en geç 1 hafta içinde tüketilmelidir.
Çiğ et ürünleri buzdolabında 1 günden fazla tutulursa bozulma olur.Daha uzun süre saklanmak isteniyorsa ya tuzla kavurmalı (2-3 gün) yada porsiyonlara ayırarak dondurucuya (2-3 ay)atılmalıdır.
Yumurta yıkanmadan 2-3 hafta tazeliğini korur. Kullanmadan önce yıkanır.
Balıkta et gibi hemen pişirilmelidir .Buzdolabında saklana 1 günü geçmemelidir.
Sebze ve meyvelerin ıslak olmaması saklama süresini uzatır ,çürümesini önler.sebzeler kuru olarak naylon torbalara yerleştirilip, ağzı kapatılıp ,üzerinde birkaç delik açılarak ,1-2 hafta buzdolabında saklanabilir.
Pişirilmiş yiyeceklerin buzdolabında saklanmasında özellikle saklama kaplarına dikkat edilmeli.Başka amaçlar için, yapılmış plastik kaplarda yiyecek saklanmaz çünkü zehirli kimyasallar yiyeceğe geçer.Aleminyum ,bakır ve sırlı toprak kaplarda da yiyecek saklanmamalı.En uygunu cam,porselen,çelik ve emayelerdir.
3- DİĞER SAKLAMA YÖNTEMLERİ
Kurutulmuş sebze ve meyveler bez torbalarda ve kuru yerlerde saklanır.
Kuru bakliyatlar alındıktan sonra kırık ,çürük,taş,toprak gibi yabancı maddelerden ayrıldıktan sonra bez torbalarda veya ışık almayan cam ,teneke kavanozlarda muhafaza edilir.İçine iri tuz ekleme ,nemini çekeceğinden küflenme ve böceklenmeyi önler.
Ekmek 1-2 gün naylon torba içinde saklanır .Daha uzun süre saklamak için dondurucuya konulur. Kullanmadan 2-3 saat önce dondurucudan çıkartılır.
Yağlar ,serin ve karanlık yerlerde kapalı olarak tutulur.
Tuzlardaki iyot ışıktan etkilendiği için renkli kaplarda muhafaza etmek gerekir.
Soğan, patates, sarımsak gibi yiyecekleri kuru erzak dolaplarında değil, serin ve karanlık bir mekânda kendi filelerinde saklamanızda fayda vardır Çünkü ışık gördüklerinde filizlenmeye ve bozulmaya başlarlar
Baharatlarda diğer tüm yiyecekler gibi mutlaka ambalajlı olarak satın alınmalı ve kullanım tarihine dikkat edilmelidir. Baharatların ilk günkü gibi taze, sağlıklı ve lezzetini kaybetmeden saklanması konusunda bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor.
Bilinmesi gereken ışığın baharat renklerini değiştirmesi ve havadaki oksijen ve nemliliğin baharatın lezzetini ve kokusunu bozacağıdır.
Baharatların en ideal saklama yeri buzluk veya buzdolabıdır. Alternatif olarak mutfağın serin, kuru ve karanlık bir köşesinde ve mutlaka cam/porselen kavanozlarda saklanmalıdır. Kullanma sırasında veya kavanoz içinde mutkala kuru ve temiz kaşık kullanılmalıdır.
Açılmamış konserveler kuru bir ortamda ve oda sıcaklığında 21 derecede saklanmalıdır.
Konserve kutularını asla ocakların, kaloriferlerin yakınlarında, yani çok sıcak veya çok soğuk bölgelerde saklamayın. Çünkü kapalı konservenin donması veya fazla ısınması, konservenin tadını olumsuz etkileyebilir.
Teneke içinde olan konserveleri açtıktan sonra mutlaka başka kap içine alınız. Çünkü
bir kere açılan tenekenin özellikle ağız kısmı bakteri üremesi için elverişli bir ortamdır.
Hazırlayan:Araştırmacı Şenay KAÇAR