ÇOK SIK KARŞILAŞTIĞIMIZ BİR DURUM: ANEMİ (KANSIZLIK)
Aneminin çeşitleri olmakla birlikte kansızlık denince aklımıza görülme sıklığı nedeniyle demir eksikliği anemisi gelir. Bu durum kadınlarda (özellikle gebelerde) ve çocuklarda daha yaygındır. Yaygın olması olumsuz gibi görünse de beslenme şeklimizle de düzene girebilecek bir durumdur. Demirin beslenmeyle yetersiz alımı, kan kayıplarının olması (ülser, kadınlarda adet dönemi kanamaları gibi), hızlı büyümenin olduğu dönemler (bebeklik dönemi gibi), sindirim sistemi bozuklukları kansızlığın nedenleri arasında sayılabilir. Ayrıca kronik alkol kullanımı ağrı kesici ilaçların da çok sık kullanımı kansızlık riskini arttırmaktadır.
Aneminin belirlenmesinde hemoglobin değeri ölçümleri dikkate alınır. Yaş ve cinsiyete göre alt değerler değişmektedir.
- 6 ay-5 yaş için 11gr/dl’nin,
- 6-14 yaş için 12 gr/dl’nin ,
- Yetişkin bir erkek için 13 gr/dl’nin ,
- Yetişkin bir kadın için 12 gr/dl’nin,
- Gebe için ise 11 gr/dl’nin altı anemi olarak değerlendirilir.
Anemide erken dönemde genellikle bir belirti görülmez. İlk belirtiler halsizlik, yorgunluk, baş ağrısı ve baş dönmesi gibi belirtilerdir. Deride, dilde ve tırnak yataklarında solukluk hemoglobin değeri de daha da düşünce ortaya çıkar. Çarpıntı, nefes darlığı, konsantrasyon bozukluğu bir diğer belirtilerdir.
Hayvansal gıdalardan kırmızı et, tavuk, yumurta, balık (özellikle somon); bitkisel gıdalardan da kuru hububatlar, kuru üzüm, kuru kayısı, kuru erik, ceviz, badem, fıstık, ay çekirdeği, kabak çekirdeği, ıspanak demir açısından zengin gıdalardır. Ayrıca demir emilimini C vitamini arttırmaktadır ( Günde 1 bardak portakal suyu içilmesi gibi).
Sağlıklı ve dengeli beslenme uygulamalarına bebeklikten (hatta anne karnından) başlanmalı ve tüm yaşam boyunca devam edilmelidir ki Rabbimizin yarattığı nimetlerden hakkıyla yararlanabilelim…
Dr. Fatmanur Eneç Can