29 Mart 2024 / 19 Ramazan 1445

İlk Yardım-1

Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

İLK YARDIMIN TEMEL UYGULAMALARI

  1. Koruma: Kaza sonuçlarının ağırlaşmasını önlemek için olay yerinin değerlendirilmesini kapsar. En önemli işlem olay yerinde oluşabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.
  2. Bildirme: Olay / kaza mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde telefon veya diğer kişiler aracılığı ile gerekli yardım kuruluşlarına bildirilmelidir. Türkiye’de ilkyardım gerektiren her durumda telefon iletişimleri, 112 acil telefon numarası üzerinden gerçekleştirilir.
  3. Kurtarma:
  • Hasta/yaralının korku ve endişeleri giderilir. Hasta/yaralıya müdahalede yardımcı olacak kişiler organize edilir,
  • Hasta/yaralının durumunun ağırlaşmasını önlemek için kendi kişisel olanakları ile gerekli müdahalelerde bulunulur,
  • Kırıklara yerinde müdahale edilir. Hasta/yaralı sıcak tutulur. Hasta/yaralının yarasını görmesine izin verilmez. Hasta/yaralıyı hareket ettirmeden müdahale yapılır,
  • Hasta/yaralının en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevki sağlanır (112). (Ancak, ağır hasta/yaralı bir kişi hayati tehlikede olmadığı sürece asla yerinden kıpırdatılmamalıdır).

YANIKLARDA İLK YARDIM

Herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasıdır.

Isı ile oluşan yanıklarda ilkyardım:

  • Kişi hâlâ yanıyorsa paniğe engel olunur, koşması engellenir.
  • Hasta/yaralının üzeri battaniye ya da bir örtü ile kapatılır ve yuvarlanması sağlanır.
  • Yaşam belirtileri değerlendirilir (ABC). Solunum yolunun etkilenip etkilenmediği kontrol edilir
  • Yanık bölge en az 20 dakika soğuk su altında tutulur (yanık yüzeyi büyükse ısı kaybı çok olacağından önerilmez).

BİLİNÇ BOZUKLUKLARINDA İLK YARDIM

Bayılma (Senkop): Kısa süreli, yüzeysel ve geçici bilinç kaybıdır. Beyne giden kan akışının azalması sonucu oluşur.

  Koma: Yutkunma ve öksürük gibi reflekslerin ve dışarıdan gelen uyarılara karşı tepkinin azalması ya da yok olması ile ortaya çıkan uzun süreli bilinç kaybıdır.

Kişi başının döneceğini hissederse:

  • Sırt üstü yatırılır, ayaklar 30 cm kaldırılır
  • Sıkan giysiler gevşetilir
  • Kendini iyi hissedinceye kadar dinlenmesi sağlanır
  • Kusma varsa yan pozisyonda tutulur
  • Solunum kontrol edilir
  • Etraftaki meraklılar uzaklaştırılır
  • Yardım çağrılır(112)
  • Sık sık solunum ve nabız kontrol edilir
  • Yardım gelinceye kadar yanında beklenir

ATEŞ NEDENİYLE OLUŞAN HAVALEDE İLK YARDIM

  • Öncelikle hasta ıslak havlu ya da çarşafla sarılır.
  • Ateş bu yöntemle düşmüyorsa oda sıcaklığında bir küvete sokulur.
  • Tıbbi yardım istenir.(112)

SARA KRİZİNDE İLK YARDIM

  • Olay yeri güvenliği sağlanır.
  • Sürecini tamamlamaya bırakılır.
  • Hasta bağlanmaya çalışılmaz. Kilitlenmiş, çene açılmaya çalışılmaz.
  • Yabancı madde koklatılmaz, ağızdan yiyecek içecek verilmez
  • Kendisini yaralamamasına dikkat edilir.
  • Başın altına yumuşak bir malzeme konulur.
Necmiye Göktaş
Kaynak: Sağlık Bakanlığı Umke- İlk yardım