20 Nisan 2024 / 11 Şevval 1445

Hadis Usûlü -34
6- İ’lamu’ş-Şeyh (Bildirme)

Hocanın, öğrencisine -icâzetten söz etmeksizin veya rivayetine izin vermeksizin- belli bir hadis veya hadis kitabı hakkında sadece, “Bu hadis -veya kitap- benim mesmuâtımdır, benim duyduğumdur, benim rivayetim işte budur.” vb. sözlerle açıklamada bulunmasına i’lam denilir. Burada sadece bildirim vardır. Bu yolla alınan hadislerin rivâyetini muhaddislerden, fukahâ ve usulcülerden çokları kabul ederken bazıları da bunun câiz olmadığını söylerler. İbnu Cüreyc, İbnu’s-Sabbâğ eş-Şâfiî, Ebu’l-Abbâs el-Ğamrî gibi Zâhiriye’den bazıları da: “Şeyh şâyet: “Bunlar benim merviyatımdır, sakın rivâyet etmiyesin” diyecek olsa bile yine de rivayet etmesi caizdir” demiştir, çünkü hoca zaten o hadisi tahdis etmiş oluyor, ondan rucuuna itibar edilmez” demektedirler. Ancak bu durumda, sahih olan, rivayetin caiz olmayacağıdır. Ne var ki, senedce sahihse onunla amel gerekir.[1]

[1] İsmail Lütfi Çakan, Hadis Usulü, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları: 59; Sabahaddin Yıldırım, Şamil İslam Ansiklopedisi: 6/88.