Bereket

Peygamber (SAV)’in doğduğu bu güzel ayda, Resulullah’ın hadis-i şeriflerini her daim kaynak bellesekte bu yazımızda Peygamber (sav)’in ev idaresine bakışını sizlerle paylaşmak istedik.

Ev ekonomisi dediğimizde evin mevcut gelir ve giderlerini denk, hatta mümkünse gelirin giderden fazla vereceği bir düzen şeklinde organize etmek gelir aklımıza. Bir evin idaresinde maliyetleri en aza indirgemek, ihtiyaçları da en makul ölçüde ve en düşük maliyetli olacak şekilde temin etmek, yapılabilecek en güncel ev ekonomisi yönetimidir. Fakat her zaman 2X2=4 etmez.  Bazen  iki kişilik hazırlanan bir yemek 4 kişiye, 4 kişilik hazırlanan yemek 10 kişiye yetebilir. Bazen 5 saatlik bir iş 1 satte bitebilir yada tersi yaşanabilir.  Sayısal olarak açıklanamayan bu durumlar dinimizde de “bereket” olarak tanımlanır.

Bereket; artmak, çoğalmak, gelişmek demektir.

• Malın bereketi artması, çoğalmasıdır.
• Evin bereketi genişliği, rahatlığı, huzuru ve sakinliğidir.
• Gıdanın bereketi bolluğu, temizliği ve helalliğidir.
• Aile fertlerinin bereketi çokluğu ve güzel ahlakıdır.
• Aile müessesesinin bereketi eşlerin uyumlu, düzenli ve anlayışlı olmalarıdır.
• Zamanın bereketi genişliği ve yapılması gereken işin vaktinde yerine getirilebilmesidir.
• Sağlığın bereketi güçlü bir beden ve mutlu bir hayattır.
• Ömrün bereketi uzun olması ve iyi işlerle geçmiş olmasıdır.
• İlmin bereketi ise kapsam, beceri ve yetkinliktir.

Kısaca bereket, adı hayır olan her şeyin bir araya gelmesi ve nimetin çokluğudur.

Kuran-ı Kerim’de de bereket şu şekilde geçmektedir:

“Zayıf ve hor görülen (yahudi) kavmi(ni) de, içine feyz ve bereket verdiğimiz yerin (Şam’ın) doğu taraflarına ve batı taraflarına mirasçı kıldık. (Böylece eziyetlere) sabretmeleri yüzünden, Rabbinin İsrâiloğulları’na olan güzel sözü tamamen yerine geldi. Firavun ve kavminin yapmakta oldukları (köşkleri) ve yükseltmekte oldukları (binaları)nı da yıkıp, harap ettik.”  Araf-137[1]

“Sonra bunun ardından öyle bir yıl gelecek ki o yılda insanlara yağmur (ve bereket) verilecek, insanlar (meyveleri) sıkacak, (hayvanları sağacak)lar.” Yusuf – 49 [2]

Bereket var olan bir nimetin gözle görülür miktar ya da şeklinden daha fazlasını kapsamasıdır. Etkisini zaman zaman hissettiğimiz bereketi nasıl hayatımızın her alanına yayabiliriz?

Bereket ile ilgili Peygamber (sav) bazı hadis-i şeriflerinde bizlere hayatımızda uygulayıp bereketlenmemiz için en önemli şu tavsiyelerde bulunmuştur:

1-Eve girince kimse olsun olmasın selam vermek:
Evlere girdiğiniz zaman, Allah tarafından bereket ve güzel bir sağlık (dileği) olarak, kendi (ev halkınıza, kimse yoksa kendi kendi)nize selam verin.(2) Allah, size âyetleri böylece açıklıyor ki düşünüp anlayasınız. NUR-61[3]

“Evine girdiğin zaman evde kimse olsun olmasın selam ver,sonra benim üzerime salat ü selam getir ve bir kerede İhlas Suresi’ni oku.”

O kişi Hz. Peygamber (s.a.v.)’in bu tavsiyesini yerine getirdi.Allah Teala o kimseye rızık kapılarını sonuna kadar açtı ve o kimse zenginlerden oldu.(el-Mecalisü’s-senaiyye)

2- Kur’an-ı Kerim okumak:
Allah Teala Kuran’ın bereketi hakkında şöyle buyuruyor: “İndirdiğimiz bu Kuran, kendinden önceki kitapları tasdik eden, bereket kaynağı bir kitaptır.” (Enam 92)
Bakara Suresi’ni okuyunuz, zira bunun elde edilmesi berekettir, terkedilmesi zarardır. O’na sihirbazlar da güç yetiremez.“ (Müslim).
Kur’ân-ı kerîm okunan eve bereket gelir. Melekler oraya toplanır. Şeytanlar oradan kaçar. (Ebû Hüreyre)

3- Besmele Çekmek: 
Besmele her işin başı olmalıdır. Nitekim Efendimiz şöyle buyurmuştur: “Besmele ile yenen yemek bereketli olur” (hadis-i serif/İbni mace)

4-Yemekleri Birlikte Yemek:
Aile fertlerinin bir araya gelip yemek yemesi bereketi kazanmak için bir sebeptir. Bir çok kişinin bir araya gelip yediği yemekte bereket hasıl olur. Peygamberimiz şöyle buyuruyor: “İki kişinin yemeği üç kişiye, üç kişinin yemeği de dört kişiyi doyurur.” (Buhari). Yemeği toplu halde yemekte bereket vardır” (hadis-i serif/İbni mace).

5- Helal Rızık:
Bunlar Allah’ın bereketlendirdiği temiz yiyeceklerdir. Peygamberimiz şöyle buyurur: “Ey insanlar! Allah temizdir temiz olanı kabul eder.” (Müslim)
Haram vasfını taşıyan mal sahibine fakirlik ve yokluktan başka bir şey getirmez. Şüphesiz ki Allah, haram mala bereket de vermez. (Cebrail aleyhisselam her geldiğinde, “Allah’ım, bana helâl rızık ve iyi bir iş nasip et” diye dua etmemi söylerdi.) [Hâkim] Bir kimse Allahü teâlâ emr ettiği için çalışır, rızkını helâl yoldan ararsa, ezelde belli olan rızkına kavuşur. Bu rızık ona bereketli olur. (Seâdet-i Ebediyye)

6-Şükür: 
Şükürdeki bereket Allah’ın şu buyruğuyla apaçık ortadadır: Hani Rabbiniz, (size) şöyle bildirmişti: “Andolsun ki, eğer şükrü yerine getirirseniz, elbette size (nimetimi) artırırım. Eğer nankörlük ederseniz hiç şüphesiz azabım çok çetindir.” (İbrahim 7) [4] Rızkına razı olanın bereketi artar,razı olmayanın ki bereketsiz olur.”(hadis-i şerif/Ahmed)

7- Sadaka: 
Allah Teala sadakanın karşılığını en az on katı fazlasıyla verir. Dilediği kimse için bunu daha da artırır. Ayeti Kerime’de şöyle buyrulur: “Mallarını Allah yolunda sarfedenlerin durumu, yedi başak bitiren ve her başağında yüz tane bulunan bir tek (tohum) tane(si)nin durumu gibidir. Allah dilediğine kat kat verir. Allah ‘rahmet ve ihsanı bol olan’ ve (her şeyi) bilendir. (Bakara 261) [5]
Peygamberimiz de şöyle buyurur: “Her iyilik için on mislinden yedi yüz misline kadar sevap vardır. Her kötülük ise bir misli ile yazılır. Allah onu affederse o da yazılmaz.” (Buhari)
(Rızkınızın bollaşması için sadaka verin!) [Deylemî, Beyhekî]

8- Akraba Ziyareti: 
Peygamberimiz şöyle buyurur: “Sıla-i rahim, güzel ahlak, başkalarıyla iyi geçinme, beldeleri mamur ömürleri uzun eder.” (Müsned)
Sıla-i rahim edenin rızkı bollaşır. [Buhari]

9- Misafire ikram etmek:
“Birbirinize yemek ikram edin ki, rızıklarınızda genişlik olsun.” [İ.Adiy].
“Misafir, bin bereket ve bin rahmetle gelir” (hadis-i şerif/Nisab-ül ahbar).
“Birbirinize yemek ikram edin ki, rızıklarınızda genişlik olsun.” [İ.Adiy]

10- Yeme İçmede dikkat:
”Yenilecek yemeği soğutunuz, zira çok sıcak, yakan yemekte bereket yoktur.” (hadis-i şerif)
“Ekmeğe hürmet ediniz. Cenab-ı Hak Teala şüphesiz o ekmeği göğün bereketinden indirdi ve yerin bereketinden çıkarttı.” (hadis-i şerif)
“Yemekten önce ve sonra ellerini yıkayanın evinin bereketi artar.”(hadis-i şerif/İ.e.şeybe)
“Bereket yemeğin ortasına iner. Onun için kenarından yiyiniz, ortasından yemeyiniz” (hadis-i şerif/Taberani)
”Sirkede, hurmada ve sütte bereket vardır” (hadis-i şerif/İbni mace)
”Balda bereket ve şifa vardır” (hadis-i şerif/T.gafilin)
”Sizden biriniz lokmasını elinden yere düşürdüğünde, hemen o lokmaya yapışın, toz ve toprak gibi insana eza ve zarar verecek şeyleri temizleyin. sonrada o lokmayı yiyin.(hadisi şerif)

11- Dini korumaya ihtimam:
(Günah işlemek, rızıktan mahrum kalmaya sebep olur.) [İbni Mace] (Yalan söylemek rızkı azaltır.) [İsfehani] (Zina, fakirliğe yol açar.) [Beyheki] (Ticârete hiyânet karışınca bereket gider.) [Hadîs-i şerîf-Tergîb vet-Terhîb] (Cömerdin evine rızık, devenin göğsüne vurulan bıçaktan daha tez gelir.) [İbni Mace] (İstiğfara devam eden, ummadığı yerden rızıklanır.) [İ. Mace] (Namaz kılmak, rızkın bereketine sebep olur.) [Miftah-ül-Cennet] (Hanımıyla [iyi geçinip] şakalaşanın, rızkı artar.) [İ. Lâl]

Merhum M.Esad Coşan Hocamız da bir konuşmalarında: “İyi mü’min olmak lazım… Haram yiyince olmuyor. Haram lokma yediniz mi isteseniz de olamazsınız. Lokmaya haram karışmaya başladı mı raydan çıkmaya başlar insan! Haram yedi mi hemen feyiz, bereket gider. Haramdan kendinizi koruyun.” demektedirler. [6]

12- Erken Kalkmak:
Kişinin sabah erken saatte yataktan kalkarak işine başlaması berekete vesiledir. Peygamberimiz şöyle buyurur: “Sabahın erken saatleri ümmetim için bereketli kılındı.” (Müsned).

Sabah uykusu rızka manidir. [Beyheki].
‘Sabahın sünnetini evde kılmak,rızkın bereketine sebep olur.”(hadis-i şerif/İmad-ül-islam).
Evinden erken çıkanın işi bereketli olur” (hadis-i şerif/Bezzar).
(Hak teâlâ rızıkları, fecir ile güneşin doğacağı vakitler arasında verir.)[Beyheki] (Ya Rabbi, işine erken gidenin çalışmasını bereketli kıl!) [Tirmizi]

Merhum M.Es’ad Coşan Hocamız Rh.A bir konuşmalarında sabah erken kalkmak ile ilgili şöyle demektedir:

“İnsan sabahleyin kalktığı zaman Allah’a ibadet ederek yeni bir günü başlatmış oluyor. Gün doğuyor, insan yeni bir güne başlıyor; ama Allah’a itaat ederek, ibadet etmiş olarak, söz vermiş olarak, “Ben müslümanım, ben senin iyi kulunum yâ Rabbi!” diyerek yeni bir günün ilk adımlarını atmış oluyor.

Tabii o günün arkası da, böyle sabah namazıyla bereketli bir şekilde başlayan bir günün arkası da, mutlaka çok iyi gelecek demektir. O insan, o namazı kılmış olan insanın işyerine gidip de besmeleyle açması, kepengini kaldırması, “Bismillâhir-rahmânir-rahîm” deyip tezgâhına oturması… Siftah parasını besmeleyle kasasına koyması, müşteriye muamelesi, malı satarken davranışları… vs. Bunların hepsine tesir ediyor o sabahki başlangıç.” [7]

Belkide berekete en çok sebep olan husus sabahın erken saatinin değerlendirilmesidir. Bu yüzden maddi manevi bereket için sabah namazı sonrası olan, kerehat vaktinde uyanık olmaya ve işlerimize bu saatte başlamaya dikkat etmeliyiz.

Dinimizde bereket kavramı köklü bir yere sahipken, bu kavramı yeni keşfedip kendi öğretilerine uygulayan çeşitli akımlar ortaya çıktı. Dolayısıyla bereket günümüzde çok popüler bir kavram haline geldi. Bereket kürleri, bolluk bereket reikisi, 21 günde bereket, 40 günde bereket planı tarzında aslında özünde gayri islami olan, fakat biraz Mevlana hz., biraz iyilik katkılarıyla şah damarımıza basmadan istedikleri noktaya bizleri çekmeyi amaçlayan yaklaşımlar oluştu. İslam psikolojisinde de yer alan iyi niyet- iyi amel kavramı bu felsefeye temel yapı taşı inşa etmektedir. Mutluluk vadeden bu yaklaşımlar İslam’ın tasavvufi yönüne vurgu yaparak, diğer yönleri göz ardı etmekte bu yüzden bir yerlerde tökezlemektedirler. Özetle iyi düşünmek iyi bir hayatın yaşanması ihtimalini artırsa da kader ve Allah c.c.’nün takdirini yaşamaktan öteye gidemez. Gerçek mutluluk, başarı ve bereket yalnız Allah (c.c.) ve Peygamber (sav)’in hadişi şerifleri doğrultusunda, sünnete uygun bir hayat tarzı ile mümkün olabilir.  Bereket ile ilgili hadis-i şerfleri hayatımıza uygulayıp, sonuçlarını yaşayabilmemiz duasıyla…

Büşra Yaz ÖKTEN